| |
+ kiến đen (tphcm):
Chuyện dịch ngược từ Việt sang ngoại ngữ luôn
cực kỳ khó, nhất là khi người ta đã tổng kết rằng "Phong ba bão táp
không bằng ngữ pháp tiếng Việt". Cái khó dịch nhất là thơ, vì thường
là ý tại ngôn ngoại (reading between lines) và có quá nhiều ẩn dụ.
Dịch ý đã khó (phải hiểu rõ ý tác giả, đôi khi phải diễn giải rất
dài dòng), còn dịch thành thơ lại càng khó vô cùng.
Có những giai thoại cười ra nước mắt trong chuyện dịch thơ ca.
Chắc không ai lại không biết câu ca dao:
Gió đưa cành trúc la đà
Tiếng chuông Thiên Mụ, canh gà Thọ Xương
Và nó được ai đó chuyển ngữ như sau:
A breeze stirs bamboo leaves in the low position
The bell sound of Thousand Old Women Pagoda, Tho Xuong chicken soup
Quả là một kiểu dịch mà hồi xưa dân Saigon gọi là "tiếng bồi" (cách
nói tiếng Anh của những người làm bồi phòng cho người Mỹ). Nhưng
thôi, chuyện "No star where" (không sao đâu), ta "No table more"
(không bàn nữa) nhé.
Mới đây, trong dịp kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội, một nhóm
bạn trẻ gọi là BSP Entertainment (thành viên là các bác sĩ, nghệ sĩ,
sinh viên) sống và làm việc tại TP.HCM đã dịch ra tiếng Anh 10 bài
hát nổi tiếng về Hà Nội và Saigon, rồi dthực hiện album nhạc karaoke
"Tình ca 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội" gửi tới Ban tổ chức chương
trình "Những tấm lòng với Thăng Long - Hà Nội". Ngoài tình yêu và
tấm lòng hướng về thủ đô, các tác giả muốn CD này như món quà tặng
để bạn bè thế giới nghe và thưởng thức những ca khúc hay của Việt
Nam. Nhưng cách dịch và trình độ dịch tiếng Anh của nhóm thực hiện
đã làm nhiều người phải nhảy nhổm. Chẳng hạn ca khúc "Hà Nội mùa
vắng những cơn mưa" của nhạc sĩ Trương Quý Hải, phổ thơ Bùi Thanh
Tuấn rất quen thuộc với người Hà Nội, đã được chuyển ngữ như sau:
"Hanoi’s this season… absent the rains. The first cold of winter
make your towel’s gently in the wind. Flower stop falling, You in
side me after class on Co Ngu street in our step slowly return ...."
(Hà Nội mùa này vắng những cơn mưa/ Cái rét đầu đông khăn em bay hiu
hiu gió lạnh/ Hoa sữa thôi rơi, em bên tôi một chiều tan lớp/ Đường
Cổ Ngư xưa chầm chậm bước ta về).
Khi video clip karaoke của bài hát này được public lên mạng video
trực tuyến, cộng đồng mạng lập tức phản ứng.
Một bạn nhận xét: "Ngữ pháp sai, từ vựng sai, phát âm sai, hát chán,
bị ép lời một cách quá đáng". Chẳng hạn, "Cái rét đầu đông khăn em
bay hiu hiu gió lạnh" thành "The first cold of winter make your
towel’s gently in the wind" (Tạm dịch: "Cái lạnh thứ nhất của mùa
đông làm khăn tắm (towel) em bay nhè nhẹ trong gió"). Lẽ ra đây phải
là scarf (khăn choàng cổ).
Bạn khác phát hiện lỗi ngữ pháp thật động trời: "You in side me
after class" theo nghĩa Mỹ có nghĩa là “quan hệ tình dục sau lớp
học”. Lẽ ra có thể dùng động từ beside (bên cạnh).
Cũng may là họ không dịch thêm Old Fish Street (đường Cổ Ngư),
Vinamilk flower (hoa sữa),…
|
|
