Bông hồng cài áo

Ngày Rằm tháng 7 âm lịch hàng năm được suy tụng là Đại lễ Vu lan Báo hiếu Từ nghiêm. Mùa Vu lan tượng trưng cho sự tri ân và báo hiếu của Phật giáo.

Về nguồn gốc lễ Vu lan, bạn TK-TamMap viết:

"Lễ Vu lan chính thức được bắt nguồn từ một bản kinh ngắn của Phật Giáo Đại Thừa "Phật Thuyết Kinh Vu Lan Bồn", do ngài Trúc Pháp Hộ dịch từ tiếng Phạn sang tiếng Hán vào đời Tây Tấn, tức khoảng năm 750-801 sau Công nguyên và được truyền từ Trung Hoa vào Việt Nam, không rõ từ năm nào.

"Chữ Vu lan, vốn phiên âm từ tiếng Sanscrit (Phạn): Ullambana, Hán dịch là giải đảo huyền, có nghĩa là “cứu nạn treo ngược”.

"Xuất phát từ sự tích về Bồ tát Mục Kiền Liên đại hiếu đã cứu mẹ của mình ra khỏi kiếp ngạ quỷ. Vu lan là ngày lễ hằng năm để tưởng nhớ công ơn cha mẹ (và tổ tiên nói chung) - cha mẹ của kiếp này và của các kiếp trước.

"Theo kinh Vu lan thì ngày xưa, Mục Kiền Liên đã tu luyện thành công nhiều phép thần thông. Mẫu thân ông là bà Thanh Đề đã qua đời, ông tưởng nhớ và muốn biết bây giờ mẹ như thế nào nên dùng mắt phép nhìn khắp trời đất để tìm. Thấy mẹ mình, vì gây nhiều nghiệp ác nên phải sanh làm ngạ quỷ, bị đói khát hành hạ khổ sở, ông đã đem cơm xuống tận cõi quỷ để dâng mẹ. Tuy nhiên do đói ăn lâu ngày nên mẹ của ông khi ăn đã dùng một tay che bát cơm của mình đi tránh không cho các cô hồn khác đến tranh cướp, vì vậy khi thức ăn đưa lên miệng thức ăn đã hóa thành lửa đỏ.

"Mục Liên quay về tìm Phật để hỏi cách cứu mẹ, Phật dạy rằng: "Dù ông thần thông quảng đại đến đâu cũng không đủ sức cứu mẹ ông đâu. Chỉ có một cách nhờ hợp lực của chư tăng khắp mười phương mới mong giải cứu được. Ngày rằm tháng bảy là ngày thích hợp để vận động chư tăng, hãy sắm sửa lễ cúng vào ngày đó".

"Làm theo lời Phật, mẹ của Mục Liên đã được giải thoát. Phật cũng dạy rằng chúng sanh ai muốn báo hiếu cho cha mẹ cũng theo cách này (Vu lan Bổồn Pháp). Từ đó ngày lễ Vu lan ra đời."

Về nguồn gốc nghi thức Bông hồng cài áo trong dịp Vu lan, tác giả Tâm Huy viết rằng:

"Nghi thức Bông hồng cài áo trong dịp lễ Vu lan (rằm tháng 7 âm lịch) là một nghi thức đặc biệt của Phật giáo Việt Nam. Càng đặc biệt hơn, nghi thức này do giới Phật tử trẻ tuổi tại miền Nam đưa vào Phật giáo từ hơn 40 năm về trước. Sau đó không lâu. nó đã trở thành một nghi thức có tính cách truyền thống trong lễ Vu lan...

"Năm 1962 sư ông Nhất Hạnh phổ biến đoản văn Bông hồng cài áo, trong đó ông giới thiệu tục lệ cài một bông hoa trên áo trong ngày Mother’s Day của người Nhật. Ông viết: Người được hoa trắng sẽ thấy xót xa, nhớ thương, không quên mẹ, dù người đã khuất. Người được hoa hồng sẽ thấy sung sướng nhớ rằng mình còn mẹ, kẻo một mai người khuất núi, có khóc than cũng không còn kịp nữa. Tôi thấy cái tục lệ cài hoa đó đẹp và nghĩ rằng mình có thể bắt chước áp dụng trong ngày báo hiếu Vu lan. Ông cho biết bông hoa mà cô sinh viên người Nhật cài cho ông trong ngày Mother’s Day ở Đông Kinh là hoa cẩm chướng, không phải hoa hồng.

"Lúc đó Nhất Hạnh chưa phải là một tên tuổi có sức thu hút mạnh trong giới Phật tử trẻ. Chỉ có một số nhỏ sinh viên biết đến ông. Tuy thế, đề nghị nói trên của Nhất Hạnh được một số thành viên trong Đoàn Sinh viên Phật tử Sài Gòn đón nhận một cách tích cực. Họ chép tay đoản văn Bông hồng cài áo thành hàng trăm bản và cho phổ biến ngay trong nội bộ đoàn. Lễ Vu lan năm đó (1962), đoàn Sinh viên Phật tử Sài Gòn thực hiện nghi thức Bông hồng cài áo tại chùa Xá Lợi: họ mời tất cả những người dự lễ nếu còn mẹ cài một bông hoa hồng màu đỏ lên áo, những người mất mẹ cài một bông hoa hồng màu trắng trên áo...

"Đầu năm 1965 nhà xuất bản Lá Bối ở Sài Gòn xuất bản cuốn Bông hồng cài áo nhưng không giữ bản quyền, nên cuốn sách mỏng này được phổ biến rất rộng qua nhiều đợt in khác nhau. Nó trở thành cuốn sách được biết đến nhiều nhất của Nhất Hạnh.

"Năm 1967, một nhạc sĩ quen thuộc với giới sinh viên Phật tử Sài Gòn là Phạm Thế Mỹ phỏng theo ý văn của Nhất Hạnh trong đoản văn trên, viết bản nhạc Bông hồng cài áo. Bản nhạc này lập tức được các đơn vị Gia đình Phật tử miền Nam đón nhận và đưa vào nghi thức Bông hồng cài áo trong lễ Vu lan. Kể từ đó bản nhạc này gắn bó với nghi thức Bông hồng cài áo."

Về nguồn gốc Ngày của mẹ (Mother's Day), bạn Hồng Tuệ viết:

"Tại Mỹ, Ngày của Mẹ được tổ chức vào ngày chủ nhật thứ 2 của tháng 5. Đây là dịp mà những người mẹ nhận được nhiều thiệp, quà và hoa. Ngày của mẹ đầu tiên được tổ chức tại Philadelphia, năm 1907, dựa vào ý kiến của Julia Ward Howe năm 1892 và của Anna Jarvis năm 1907. Mặc dù trước đó chưa hề có Ngày của Mẹ nhưng vẫn có những sự kiện đặc biệt dành cho mẹ ở Hy Lạp trước đó để tỏ lòng thành đối với Người mẹ của các vị thần, Rhea, vợ của Cronut

"Sau đó, tại Anh, vào những năm của thập niên 1600 vẫn có những ngày gọi là Ngày chủ nhật của Mẹ, được tổ chức trong dịp lễ Phục Sinh, vào ngày chủ nhật thứ tư. Vào ngày này, những nô lệ được trở về nhà thăm mẹ. Việc tặng mẹ những chiếc bánh đặc biệt cùng với việc tổ chức lễ hội cũng dần trở thành truyền thống.

"Các nước trên thế giới cũng tổ chức Ngày của Mẹ vào những thời gian khác nhau trong năm. Tại Đan Mạch, Phần Lan, Ý, Thổ Nhĩ Kì, Úc và Bỉ, ngày của mẹ cũng được tổ chức vào ngày chủ nhật thứ 2 của tháng năm, sau dịp Lễ Tạ Ơn.

"Nhật cũng lấy ngày Chủ nhật thứ 2 trong tháng 5 là ngày của Mẹ (Mother's Day). Trong ngày này, con cái thường tặng mẹ hoa cẩm chướng đỏ (carnation) và những món quà nho nhỏ để bày tỏ lòng kính yêu mẹ.

"Phong tục này khởi đầu từ thành phố Grafton, West Virginia (Hoa Kỳ) vào ngày 09 tháng 05 năm 1907 và người đầu tiên lấy hoa cẩm chường đỏ và trắng để vinh danh các bà mẹ là cô Anna Jarvis. Cô là người bỏ cả đời ra để vận động cho một ngày lễ mẹ trên toàn quốc Hoa Kỳ để vinh danh các bà mẹ, trong đó có thân mẫu của cô đã tận tụy nuôi 11 người con. Hôm đó là ngày chủ nhật mồng 9 tháng 5, Anna đã tổ chức một ngày Mother's Day trong nhà thờ nhỏ tại Grafton. Khi đó, Mother's day chưa được chấp thuận là National Holiday.

"Anna Jarvis từ Grafton, West Virginia bắt đầu cuộc vận động để tổ chức Ngày lễ Quốc tế dành cho Mẹ. Anna Jarvis thuyết phục mẹ của bà ở nhà thờ tại Grafton để tổ chức Ngày của Mẹ ngay dịp giỗ của bà ngoại của bà. Thế là một loạt các nghi thức được tổ chức vào ngày 10 tháng 5 năm 1908 tại Philadelphia vào năm sau đó. Cùng với một số người khác, Anna Jarvis cũng bắt đầu viết những lá thư vận động gửi đến các nhà cầm quyền, thương nhân, chính trị gia để trình bày về việc tổ chức Ngày của Mẹ và họ đã thành công. Woodrow Wilson đã làm bảng thông cáo về việc chính thức tổ chức Ngày của Mẹ vào ngày chủ nhật thứ 2 của tháng 5 từ năm 1914.

"Các nước phương Tây có khởi nguồn phong tục ngày của Mẹ (Mother’s day) vào sau dịp Lễ Tạ ơn, vì hầu hết họ theo Thiên Chúa giáo, và dùng hoa cẩm chướng đỏ và trắng là theo truyền thuyết Ki tô giáo, hoa cẩm chướng sanh ra từ những giọt nước mắt của Đức mẹ Maria lúc bà theo chân Chúa Jesus trên đoạn đường vác thánh giá. Vì vậy, hoa cẩm chướng tượng trưng cho tình yêu bất tử của người Mẹ. Và trong ngày lễ là các con tặng quà, hoa, thiệp và bánh cho Mẹ (chứ không phải tặng nhau)."

KIẾN ĐEN

(TP.HCM 24-8-2010)

Xin mời đọc thêm:

Tác phẩm Bông hồng cài áo của Thiền sư Nhất Hạnh

Trò chuyện với Thiền sư Thích Nhất Hạnh quanh bài tùy bút Bông hồng cài áo

NGHE NHẠC (Xin chờ một chút để file được tải về) Bạn có thể download bài hát này về lưu ở máy tính của mình để nghe lại tùy thích bằng cách click chuột vào Download rồi chọn Save As hay Save File. Nhạc phẩm:   Bông hồng cài áo Sáng tác: Phạm Thế Mỹ Biểu diễn: Khánh Ly       Một bông Hồng cho em Một bông Hồng cho anh Và một bông Hồng cho những ai Cho những ai đang còn Mẹ Đang còn Mẹ để lòng vui sướng hơn Rủi mai này Mẹ hiền có mất đi Như đóa hoa không mặt trời Như trẻ thơ không nụ cười ngỡ đời mình không lớn khôn thêm Như bầu trời thiếu ánh sao đêm Mẹ, Mẹ là dòng suối dịu hiền Mẹ, Mẹ là bài hát thần tiên Là bóng mát trên cao Là mắt sáng trăng sao Là ánh đuốc trong đêm khi lạc lối Mẹ, Mẹ là lọn mía ngọt ngào Mẹ, Mẹ là nải chuối buồng cau Là tiếng dế đêm thâu Là nắng ấm nương dâu Là vốn liếng yêu thương cho cuộc đời Rồi một chiều nào đó anh về nhìn Mẹ yêu, nhìn thật lâu Rồi nói, nói với Mẹ rằng "Mẹ ơi, Mẹ ơi, Mẹ có biết hay không ?" Biết gì ? "Biết là, biết là con thương Mẹ không ?" Đóa hoa màu hồng vừa cài lên áo đó anh Đóa hoa màu hồng vừa cài lên áo đó em Thì xin anh, thì xin em Hãy cùng tôi vui sướng đi Hãy cùng tôi vui sướng đi     A rose for your pocket A red flower for you, sister A red flower for you, brother And a red flower for those, who still have mother So that you will be happier One day, when your beloved mother passesed away, Like a flower without the sun, Like a child without smiles, You will think you can’t grow up any more It will be like the night sky without stars Mother is a gentle stream Mother is a fairy song A shade on a hot day, the moon and the stars A torch lighting the way at night Mother’s like delicious sugar cane Mother’s like a bunch of bananas, a bunch of areca nuts, Sound crickets at night, sunlight on the mulberry field, a treasure of love in life One everning, when you are back home, look at your mother for a longtime, then ask her this question : “Mother, do you know something ? “ “What dear ? “ “Do you know that I love you ?” This red flower, just placed on your lapel, brother This red flower, just placed on your lapel, sister Brothers and sisters, please be happy Please be happy ! (TNH)       Tác phẩm tìm được trên Internet. Kính mong các tác giả cho phép chúng tơi chia sẻ trong Gia đình THKT.   Nếu bạn đang sử dụng trình duyệt Web Firefox mà không thể nghe được bản nhạc này, xin vui lòng click vào đây để tải file Plug-in về save vào một thư mục nào đó trong máy tính. Sau đó, đóng (Exit) Firefox lại, chạy file wmpfirefoxplugin.exe mới tải về để cài đặt. Mở lại Firefox để sử dụng.