Cánh cò

* Tùy bút

Cánh cò cõng nắng, cõng mưa,
Mẹ tôi cõng cả bốn mùa gió sương.

Hai câu thơ trên của Minh Đức khiến tôi nhớ mẹ vô cùng, người mẹ đã cực khổ một đời nuôi đàn con khôn lớn không mệt nhọc, không than van, mà lúc nào cũng mỉm cười với ánh mắt hiền dịu. Sáng nay, tôi bách bộ dọc theo đường quanh khu phố nhà tôi, trời trong xanh rất đẹp, gió hanh hanh mát, trên vòm trời tôi thấy đàn chim tung cánh, tôi nghĩ chim mẹ bay đầu đàn, theo sau là năm chú chim con bay theo mẹ để kiếm mồi. Tôi buột miệng:

- Đàn cò trắng!

Tôi nhớ đến mẹ tôi. Biết bao văn sĩ, thi sĩ, nhạc sĩ đã viết, sáng tác biết bao tác phẩm ca ngợi người mẹ, không ngôn từ nào diễn đạt hết nghĩa mẹ, thật bao la, mênh mông, rộng lớn. Mẹ bây giờ ở đâu để tôi được ôm mẹ mà nói tiếng cảm ơn mẹ, để nói là “con thương mẹ nhất trần đời!" Còn đâu nữa…

Trong đêm trường khi con an giấc điệp,
Bóng hình ai âu yếm cúi bên con,
Ai mỉm cười khi con vừa thức dậy?...
Mẹ hiền ơi, người ấy: mẹ của con...

Đó là những câu thơ trong bài học thuộc lòng "Mẹ hiền" mà tôi đã học năm lớp bốn của bậc tiểu học, cả mấy chục năm qua vẫn đeo đẳng, tôi nghĩ suốt cả đời. Mẹ! Mẹ! Tiếng mẹ thật thiêng liêng cao quý, tôi thật thấm thía với câu ca dao:

Có cha, có mẹ thì hơn,
Không cha, không mẹ, như đàn đứt dây.

Chỉ có mẹ mới hiểu nổi lòng con trẻ, mẹ mới chúa đựng những tâm sự của con, tôi còn nhớ hoài bài thơ mà mẹ dạy cho tôi:

Người bốn giống: đen, vàng, đỏ, trắng.
Trời bốn phương: Nam, Bắc, Đông, Tây.
Mênh mông nước nước, mây mây
Không đi sao biết nơi này, chỗ kia.

Lúc đó tôi còn quá nhỏ chỉ ba, bốn tuổi thôi không đủ trí khôn để hiểu bài thơ đó, chỉ biết học thuộc để được mẹ khen giỏi, và được mẹ cho theo đi chợ hay cho cái bánh, viên kẹo, tôi thật sung sướng khi nghe mẹ khoe với mọi người: "Con gái tôi giỏi lắm, thông minh lắm, dạy cái gì cũng thuộc nhanh."
Muốn được mẹ khen hoài. Tuổi thơ của tôi thật là vui, tôi được sống trong mái ấm gia đình với sự thương yêu của cha mẹ. Nơi tôi ở thuộc ngoại ô của thị xã, nên có ruộng, có vườn, có dòng sông Vàm Cỏ trong mát, có ngôi đình cuối xóm, có cây đa đầu làng, có chim hót buổi bình minh, có ráng chiều buông buổi hoàng hôn, có tiếng ve sầu ra rả trên cành phượng vĩ đầy bông đỏ thắm khi hè về. Đẹp lắm quê tôi!

Nguồn minh họa: Internet

Mẹ tôi buôn bán tảo tần với chiếc áo bà ba giản dị, ngày nào chị em chúng tôi cũng có quà bánh mẹ mua từ chợ về, chúng tôi chỉ mong mẹ về mau để được ăn bánh kẹo, mẹ cực lắm nhưng lúc nào thấy mẹ cũng cười tươi, chúng tôi đâu nghĩ ngợi xa xôi với tuổi còn quá nhỏ. Có lần mẹ kể cho chúng tôi nghe chuyện trong Nhị Thập Tứ Hiếu về tấm gương của một hiếu tử thường phạm lỗi nên bị mẹ đánh, một hôm bị đánh, ông khóc ngất, mẹ ông hỏi:

- Sao trước kia mẹ đánh con đau mà con không khóc, hôm nay mẹ đánh không đau mà con khóc?

- Lúc trước mẹ đánh con đau, con biết mẹ còn khỏe, nên con không khóc. Nay mẹ đánh con không đau, con biết mẹ đã già, yếu mẹ sắp xa con nên con khóc...

Rồi mẹ tôi giải thích cho chị em chúng tôi hiểu, ngây thơ tôi bảo:

- Mẹ, con nằm xuống nè, mẹ đánh thử có đau không?

- Con có lỗi gì đâu mà mẹ đánh con?

- Bữa nay đánh thử, rồi ngày mai thử nữa, rồi khi con mười tuổi mẹ thử lần nữa, rồi... rồi...

Tôi nằm sấp chờ mẹ đánh nhưng tôi lại ngủ thiếp đi, từ đó tôi cứ bị các anh chị chọc quê quá chừng.

Mẹ tôi sinh tôi ngay ngày 28 Tết nên mẹ không làm được gì cho ngày Tết, mẹ không gói bánh, không đi chợ, không thịt kho dưa giá..., để ba và các anh chị phải về ăn Tết với nội, sau này mỗi khi Tết đến, mẹ thường bảo:

- Con bé này chui ra sớm quá nên mẹ không nấu nướng gì cho cả nhà thật tội nghiệp.

Tôi phụng phịu giận dỗi nhưng không nói gì, thấy vậy, mẹ nói:

- Nhưng không sao, ai mà được trọn tuổi thì tốt lắm, số không vất vả đâu?

- Trọn tuổi là sao hở mẹ?

- Như con sinh cuối năm là trọn tuổi đó.

Chả hiểu gì, nhưng tôi vẫn "ừ há!"

Có lần chị tôi đọc bài, chị đọc lớn lắm, tôi lắng nghe và đọc theo:

Tân Long Ái nữ,
Con ra tỉnh theo đường học vấn
Mẹ ở nhà mắc bận tề gia,
Thương con thân gái đi xa,
Mới lần thứ nhất con ra thị thành.
Còn bỡ ngỡ chưa quen chưa thuộc,
Lại ngây thơ đường bước chưa quen.
Thị thành thiên hạ đua chen,
Mẹ mừng con gặp bạn hiền tương thân.
...
Nay nhà vắng chỉ còn có mẹ,
Sớm vào ra quạnh quẽ buồn hiu.
Nhớ con mỗi sớm, mỗi chiều,
Hình con mẹ ngắm thêm nhiều nhớ nhung.....

Lúc đó tôi chỉ biết đọc theo cho đến khi thuộc để đươc khen, được thưởng nào có hiểu ý nghĩa bài thơ đó đâu. Bây giờ mỗi khi nhớ lại cay cay đôi mắt, tình mẹ thương con không bút mực nào kể xiết, mẹ như cánh cò xoải cánh bao bọc đàn con, che chở thương yêu, dù gian nan cực khổ thế nào mẹ vẫn thương yêu đàn con thơ dại.

Hôm nay Ngày Hiền mẫu (Mother’s Day), tôi buồn quá nhớ đến mẹ, bước lang thang nhớ về quá khứ, nhớ về những kỷ niệm êm đềm bên vòng tay thương yêu của mẹ, làm sao trở lại thời gian cũ, tiếc nuối quá muộn màng! Bài hát tôi nghe ban sáng văng vẳng trong tôi: "Có lúc ta quên màu tóc mẹ, đã một thời giải nắng dầm mưa. Có lúc ta quên nhìn trán mẹ, còn bao nghĩ suy dù ta đã lớn khôn rồi. Có lúc ta quên nhìn mắt mẹ, còn chờ ta mỏi ngóng, đêm sâu. Có lúc ta quên thời gian qua, đường càng xa, vòng tay mẹ ngắn lại..." Ôi mẹ ơi, con nhớ mẹ vô cùng! Ngẩng nhìn lên bầu trời chẳng thấy đàn cò nữa, cò mẹ dẫn đàn con đi đâu, hôm nay có kiếm được mồi cho đàn con không? Sau khi cho con ăn no chắc cò mẹ dang đôi cánh mà ấp ủ cho đàn con, cò con sướng quá, chúng còn có mẹ!

Mẹ ơi! Cõi vĩnh hằng mẹ hãy an giấc nghìn thu. Xin mượn hai câu thơ của Trần Trung Đạo để nói lên nỗi lòng của tôi:

Ví mà tôi đổi thời gian được,
Đổi cả thiên thu tiếng mẹ cười.

LÊ THỊ HẠ ANH

(Maryland, Ngày Hiền mẫu 8-5-2011)

Nguồn minh họa: Internet.