Cách gõ tiếng Việt Unicode
 

Trong Windows hiện nay đã có sẵn rất nhiều font Unicode, tức là mã font quốc tế có thể hỗ trợ các thứ ngôn ngữ trên thế giới. Tuy nhiên không phải tất cả các font Unicode đều hỗ trợ tiếng Việt có dấu cả đâu. Chỉ có một số ít font, nhưng may mắn đó lại là những font thông dụng nhất.

Một số font Unicode hỗ trợ tiếng Việt như: Arial, Tahoma, Times New Roman, Verdana.

Nhưng máy có sẵn các font Unicode hỗ trợ tiếng Việt chỉ có nghĩa là máy của bạn có thể hiển thị các văn bản tiếng Việt. Còn nếu muốn viết được tiếng Việt có dấu, bạn cần phải có sự tiếp tay của một bộ gõ tiếng Việt. Trong Windows có sẵn bộ gõ tiếng Việt nhưng cách sử dụng khá là nhiêu khê. Vì thế, bạn nên sử dụng bộ gõ của một bên thứ ba nào đó.

Hiện nay, phổ dụng nhất là bộ gõ Unikey.

UniKey là bộ gõ tiếng Việt hỗ trợ font Unicode thuộc loại nhỏ nhất hiện nay (file chạy của phiên bản 3.6 chỉ có 126 KB). Nhưng UniKey thật sự là một "bé hạt tiêu". Nó có hầu như đủ các bộ mã tiếng Việt thông dụng nhất. Và đã hơn cả khi đây là một phần mềm “tình thương mến thương”, ai thích cứ xài, có thấy khoái thì đốt mấy cây nhang vái ông Địa cho tác giả của nó phát tài, phát lộc (nhưng đừng phát tướng).

Một ưu điểm đáng giá nhất của UniKey là nó bỏ dấu rất chính xác, so với các phần mềm "đàn anh" như VietKey, VietSpell,... Bạn sẽ không còn bị khó chịu, phải tự sửa lại khi bỏ các dấu mũ trong các từ có hai nguyên âm. UniKey cho phép bạn tùy chọn bỏ dấu theo kiểu mỹ thuật (như "Thúy") hay theo cách đánh vần tiếng Việt (như "Thuý").

UniKey đến phiên bản 3.55 đã hỗ trợ 17 bộ mã tiếng Việt thông dụng. Từ phiên bản 3.55, nó cũng cho phép bạn gõ tiếng Việt Unicode trong Adobe Photoshop 7. Build 3 (ngày 29-1-2003) cũng sửa lỗi dấu thanh của các nguyên âm chữ in hoa bị “tụt cao độ” chuyển thành của chữ thường.

Hỗ trợ 4 phương pháp gõ tiếng Việt : TELEX, VNI, VIQR và VIQR* (thường gọi là "kiểu Việt kiều").

Ngay từ phiên bản 3.55 UniKey đã có một tính năng mới rất quan trọng : chuyển mã giữ nguyên định dạng.

UniKey đã có thể chuyển mã clipboard giữ nguyên định cho văn bản Rich Text Format (được dùng trong Word, Wordpad, Outlook Express, FrontPage và rất nhiều ứng dụng khác). UniKey cũng có thể chuyển mã file RTF do Word tạo ra.

Ngoài ra, phần chuyển đổi cũng có thêm khả năng chuyển chữ hoa-thường, xóa dấu.
 

Tải file

Bạn click kép lên chữ Download trong box phía trên. Một hộp thoại xuất hiện, chọn Save File hay Save As (nếu thấy nó đã đánh dấu sẵn ở mục Save File hay Save As, bạn để y như vậy), nhấn OK.

Nó sẽ đưa bạn sang một màn hình để bạn chọn nơi lưu file sắp tải về. Bạn chọn ổ đĩa và thư mục mà mình muốn lưu file này. Xong xuôi thì nhấn Save.

Cài đặt

Sau khi tải về, bạn có file mang tên Uk363ntSetup.exe. Click kép lên nó để chạy file cài đặt này. Trên màn hình Welcome đầu tiên, bạn nhấn Next.

Màn hình thứ hai hỏi chuyện giấy phép bản quyến, bạn chỉ việc nhấn I Agree để đồng ý.

Màn hình thứ ba hỏi nơi bạn muốn đặt các file cài đặt, cứ việc nhấn Next, thây kệ nó ưng đâu thì đặt đó.

Màn hình thứ tư đưa ra 2 tùy chọn: Thêm mục Unikey vào bộ menu mở nhanh Windows Quick Launch và đặt icon UniKey lên màn hình desktop. Mặc định nó đã chọn như vậy rồi mà còn bày đặt hỏi (chắc polite - lịch sự đó mà), bạn chỉ việc nhấn nút Install để cài đặt.

Tới màn hình này là đã cài đặt xong bộ gõ UniKey vào máy tính của bạn. Nhấn nút Finish để kết thúc và chuyển sang phần cấu hình cho UniKey.

Cấu hình UniKey

Sau khi cài đặt xong, bạn nhấn Finish thì UnilKey sẽ chào sân với hộp thoại như thế này.

Để mở hết bảng điều khiển, bạn nhấn vào nút “Mở rộng”. Trên bảng, bạn đánh dấu vào các mục mình muốn chọn.

* Bảng mã: chọn trong danh sách loại font chữ muốn sử dụng. Mặc định là Unicode và đó cũng là bộ font mà ta nên sử dụng.

* Kiểu gõ phím: chọn cách gõ mà mình đã quen tay. Bất kể dùng font chữ nào (kể cả Unicode), bạn đều có thể dùng một kiểu gõ này. Bạn có thể tham khảo cách gõ tiếng Việt theo các kiểu khác nhau ở phần cuối bài này.

* Phím chuyển: Hai tùy chọn phím nóng để bạn chuyển đổi bàn phím qua lại giữa tiếng Anh và tiếng Việt. Mặc định là Ctrl+Shift

* Để UniKey tự động được lôi cổ lên phục vụ bạn mỗi khi khởi động Windows, bạn đánh dấu kiểm vào mục “Khởi động cùng Windows”.

* Nhớ xóa dấu kiểm mặc định ở mục “Bật hội thoại này khi khởi động” để khỏi bị phiền toái và mất thêm động tác đóng nó lại.

* Để gõ tiếng Việt chính xác, bạn nên chọn các mục mà mình yêu cầu trong phần "Lựa chọn".

+ Phím tắt : Nếu muốn sử dụng phím tắt để giảm bớt thao tác gõ các chữ thường phải sử dụng, bạn đánh dấu kiểm chọn mục “Cho phép gõ tắt”. Sau đó, bạn nhấn chuột lên nút Bảng gõ tắt để tự thiết đặt các macro gõ tắt. Trên cửa sổ Macro Table, bạn gõ vào ô “Thay thế” chữ tắt muốn sử dụng và gõ vào ô “Bởi” nguyên chữ đầy đủ của chữ tắt đó. Nhấn nút Thêm rồi nút Lưu. Thoát khỏi cửa sổ này.

* Bỏ dấu kiểm ở mục "Sử dụng clipboard cho unicode", vì nếu nó được chọn, khi clipboard bị đầy, việc hiển thị dấu mới dùng có thể bị lỗi (các mẫu tự có dấu bị cách rời nhau).

* Nếu đang ở giao diện tiếng Anh, muốn sử dụng giao diện tiếng Việt, bạn đánh dấu chọn mục "Giao dien tieng Viet". Còn đang ở giao diện tiếng Việt mà “xí xọn” muốn chuyển sang “mặt tiền” tiếng Anh, bạn xóa dấu kiểm ở mục “Vietnamese interface”.

* Xong xuôi, nhấn vào nút Đóng để cho UniKey trở về vị trí cũ nơi khay đồng hồ. Chớ có nhấn lộn vào nút Kết thúc là UniKey sẽ bị cho “nghỉ việc”, mất công bạn phải gọi lại nó ra mần việc.

Sử dụng bộ gõ tiếng Việt

Sau khi được gọi lên, UniKey sẽ xuất hiện với một biểu tượng (icon) chữ V màu đỏ (nếu dùng bộ gỏ tiếng Việt) hay chữ E màu xanh (nếu tắt bộ gõ tiếng Việt để sử dụng bộ gõ tiếng Anh)trong khay công cụ hệ thống.

+ Nếu muốn chuyển đổi qua lại giữa bàn phím tiếng Việt "V" và tiếng Anh "E", bạn chỉ việc nhấn chuột lên biểu tượng của UniKey.

+ Nếu muốn thay đổi kiểu gõ hay bộ mã, hoặc cấu hình UniKey, bạn nhấp chuột phải lên biểu tượng để mở menu pop-up.

Nếu muốn thay đổi cấu hình, bạn nhấn chọn dòng Bảng điều khiển... Còn nếu đơn giản chỉ muốn thay đổi kiểu gõ hay bộ font, bạn có thể chọn ngay trên menu này.

PHẠM HỒNG PHƯỚC

(TP.HCM 23-5-2010)