TÂM XUÂN là tập thơ gồm trên dưới 30 bài thơ và vài ba bài phú, tản mạn, ngẫm nghĩ, Hòa Nguyễn đi vào Xuân thật thong dong, gợi nhớ – phảng phất hơi hướm Trung học Kiến Tường, tràm xanh bao la, mặn mòi gió nồng nắng cháy.
Thơ anh lênh láng như nước lũ tràn đồng, xoáy vào lòng người chút thao thức, chút bâng khuâng, chút tiếc nuối, đầy đặn niềm son sắt của một thời cầm viết điểm danh, múa phấn…
VỌNG XUÂN, anh viết:
Đêm nghe hơi sương lạnh
Vừa hay gió sang mùa
Cuối năm nơi đất khách
Chạnh lòng nhớ quê xưa
Nửa đêm chợt tỉnh giấc
Giá buốt tiếng thời gian
Đời ta bao được mất
Sầu tư hàng nối hàng
Sao rơi nơi xa xăm
Ước nguyện chưa kịp thành
Thương thêm sợi tóc bạc
Nỗi buồn cứ loanh quanh
Lắng nghe hơi sương lạnh
Đã hay gió sang mùa
Mùa Xuân yêu thương cũ
Sắp về với ta chưa ?
(Vọng Xuân)
Tôi thích Sầu tư hàng nối hàng. Nỗi buồn cứ loanh quanh
Nghe như vang vọng nỗi bâng khuâng, niềm ray rứt từ hoài niệm …
Vào mỗi Tết, anh thanh thản vào lệ nghinh xuân, tiếc hối khi hoa nở sớm sau vườn nhà
Sáng nay hương ngát sân nhà
Đóa hoa Ngọc Điễm nở ra sớm rồi
Nghinh Xuân sao vội hoa ơi
Cho lòng ta cũng bồi hồi ý xuân
(Nghinh Xuân)
Theo anh, Ngọc Điểm là loại lan rừng VN có hoa rất thơm, thường nở đúng dịp Tết nên còn có tên là Nghinh Xuân.
Chắc hẳn anh đã phải lòng Ngọc Điểm nương nương, bởi chất ngòn ngọt phảng phất hoa hồng, hay hăn hắt đậm hương X – men gợi cảm, chập chùng quyến rũ – anh viết Nghinh Xuân 2
Nghinh Xuân lại nở trước thềm
Vẫn hương hoa cũ gợi niềm nhớ nhung
Bâng khuâng hoa nở mấy lần
Mở tung cánh cửa, rước Xuân vào nhà
(Nghinh Xuân 2)
Tâm Xuân của Hòa Nguyễn long lanh, lấp lánh hoa và hoa. Có nên gọi anh là đạo sĩ yêu hoa Cái yêu thi vị, thổi hứng vào hoa, trong veo thơm mát, hiu hiu gió ấm đầu Xuân…
Sáng tinh mơ
Hạt sương rung nhánh lúa
Gió đưa về hoa cau thoảng mùi hương
Trời chưa xuân mà vàng hoa thơm ngát
Áo ai bay ấm áp lối thiên đường
Êm như mơ
Đường nở hoa theo chân bước
Tháng hai nầy cây lúa trỗ đều bông
Ta vẫn biết
Trời xanh soi đáy nước
Hiên nhà ta vừa nở nụ hoa hồng
(Tâm Xuân)
Từ hoa sang người, nét liên tưởng nghĩ cũng hay hay, dễ cảm
Trời chưa xuân mà vàng hoa thơm ngát
Áo ai bay ấm áp lối thiên đường .
Tôi chợt thương quá một thời tình ái “Áo nàng vàng anh về yêu hoa cúc – Áo nàng xanh anh mến lá sân trường (Nguyên Sa)”. Có khi nào Đạo Sĩ viết: Áo em xanh anh về yêu màu nước – Ngọc Thủy ơi nàng đẹp tựa thiên thần – Săm soi ngắm hình nàng theo lượn sóng – Ta ôm nàng vào tận cõi trăm năm …ngày anh ghi nhật ký Kiến Tường xưa ?!
Khe khẽ, trầm ngâm, Hòa Nguyễn nghiền ngẫm thời gian trên con Đường Một Chiều
Thời gian vẫn lướt nhẹ qua kẽ tóc
Tóc đen xưa dần nhuốm vết phong trần
Mãi đeo đuổi theo dấu chân hạnh phúc
Mà không hay mắt hằn dấu chân chim
Xuân trôi nhanh đâu dừng mãi bên thềm
Ta nghiền ngẫm biết bao điều được mất
Chiều tan ca giữa phố đông tất bật
Càng thấy cần một khoảng trống lắng im
….. (Đường một chiều)
Cái tiếc nuối của anh như từng Dấu Lặng trong đời, dẫu có lúc nặng lòng về cõi nhớ. Cái lãng mạn, đa mang mờ ảo của một người yêu văn yêu thơ ! Dễ thương, dung dị …
…
Ta lẫn khuất trong dòng người hối hả
Cũng nặng lòng về một cõi nào xa
Trời cuối Xuân hắt hiu bao nỗi nhớ
Kỷ niệm nào rồi cũng hóa xa xưa
Lòng ngỗn ngang bao nỗi niềm tâm sự
Chút tình riêng, vướng víu mãi chưa vừa
…
Người lữ khách trên bước đường cô quạnh
Tóc phai màu theo ngày tháng dần trôi…
(Dấu lặng)
Kỷ niệm, kỷ niệm và kỷ niệm …rồi cũng hóa xa xưa. Anh như người lữ khách (Người lữ khách trên bước đường cô quạnh)
“cô quạnh” không dám đâu ! Hòa Nguyễn mà cô quạnh chắc khối người cô độc .
Ta bỗng bâng khuâng, Xuân qua mau
Bừng ra cũng một giấc chiêm bao
Tóc mai nay đã thêm sợi bạc
Đâu giấc mộng Xuân của thuở nào !
(Giấc mộng Xuân)
Thao thức của Hòa Nguyễn phải chăng là chuỗi tiếc nuối thời tóc xanh, thuở bôn ba đi lại Kiến Tường, ung dung ca hát trên sân trường trung học cùng bè bạn, học trò bên lều trại. Thời gót chân rảo qua phố nhỏ, loanh quanh cư xá Nhà Thờ, đong đưa ành mắt mơ tìm một tà áo trong gần chục tà áo màu thướt tha, tóc bay theo gió…sông Vàm Cỏ
Yêu thương cũ bây giờ mong manh lắm
Như hoàng hôn đọng giọt nắng tơ vàng
Chiều cuối năm qua nhanh trên phố vắng
Em về mau kẻo lạc lối thiên đàng
Xin để lại đêm dài không mộng mị
Xin chiều về không còn chút vấn vương
Xin Chân Như chứa đầy trong hạt bụi
Duyên ba sinh mãi mãi vốn vô thường
Xin cứ hẹn sau vài mươi thế kỷ
Cùng nắm tay đùa cợt chốn trăng sao
Cho quá khứ, tương lai cùng hòa quyện
Gom trăm năm vào một giấc chiêm bao!
(Giã từ)
Xin cứ hẹn sau vài mươi thế kỷ
Gom trăm năm vào một giấc chiêm bao!
Người thơ có tham không ?
Theo tôi: Gom đam mê vào một giấc chiêm bao chắc nó huy hoàng nồng cháy hơn hẹn đợi … vài mươi thế kỷ
TT Saigon coi bộ khá thực dung – đã viết :
Sao em nhìn trộm ta như thế
Để thấy ta già lắm phải không ?
Tóc nhiều sợi bạc hơn đen đủi
Biết còn tinh lực lúc ta gần ?!
…
Với em, từ đốm tro tàn lạnh
Ta phát bùng lên tựa bão giông
Đôi tay ta chắc như cơn sóng
Vồ vập tình em : một khúc sông !
Ta giờ không thể yêu chầm chậm
Không có thời gian để đón đưa
Bởi đó gần em ta cuồng nhiệt
Đời vốn hư vô: một giấc trưa!
(Trích Cuồng Nhiệt – TT Saigon)
Trên đỉnh Phù Vân của Hòa Nguyễn nghe qua hấp dẫn thiệt . Lên đỉnh là khoái rồi, mấy ai lên đỉnh!
Đỉnh của anh có 4 nấc: 1. Mơ 2. Ảo ảnh 3. Kỷ niệm 4. Thực
- Ảo ảnh
Duyên may một thuở trùng phùng
Dang tay níu mộng mịt mùng khói sương
Hiểu ra cũng lẽ vô thường
Người quên, kẻ nhớ vấn vương câu thề
3.Kỷ niệm
Một hôm trở lại sơn khê
Cây oằn nhớ bóng, người về xa xưa
Rong rêu đã trải nắng mưa
Ta ngồi bên đá, bài thơ vô đề
(Trên đỉnh Phù Vân)
Đỉnh của anh chỉ có vậy. Cụm từ một thuở trùng phùng – vấn vương – một hôm trở lại – Cây oằn nhớ bóng phải chăng anh đâu vô tình với cố nhân xưa, mỹ nữ thời trai trẻ 20, tuy anh tự kiểm với vợ :
Bởi yêu em, nên ta không mơ ai khác
Dù có đôi lần ta nhìn trộm dáng hoa
Em không ghen như mệnh phụ Hoạn Thư
Một liếc mắt mà lòng ta kiêng nể
Kể từ ấy ta về vui kinh kệ
Làm việc hết giờ, một nẻo thẳng mà đi
(Cám ơn em)
Chỉ một liếc mắt mà người thơ đã ngoan, về vui kinh kệ . Ngưỡng mộ , tâm phục, khẩu phục cho chàng đôi lần nhìn trộm dáng hoa !
Tiếc điều tui chẳng những một lần được bà nhà liếc mắt, mà là chục lần liếc mắt …nhưng lãng tử cứ lượn lờ rong chơi – Đi đâu rồi cũng về thôi. Vì hết chỗ đi rồi chớ gì! Khà, khà, khà …
Muốn tĩnh lặng bỗng đong đầy nỗi nhớ
Cứ bâng khuâng ray rứt mãi lòng ta
Người chân mây theo cánh nhạn mịt mờ
Ta lạc bước chờ ai chừng hóa đá
…
Người tuy gần mà cũng hóa xa xôi
Ta lận đận mấy vần thơ mộng mị
…
Những dấu yêu ngày ấy đã về đâu
Con đường quen chiều xuống nắng thay màu
Ta chờ mãi trên đỉnh đời dâu biển…
(Hạ nhớ)
Ta sẽ khác, sẽ không còn thương nhớ
Giữ làm chi hình bóng với chân dung
Ta đâu biết ai yêu ai lầm lỡ
Cũng không mong hội ngộ với tương phùng
…
Ta phải khác, muốn khi xưa cũng khó
Đêm trở mình trằn trọc với âu lo
Kiếp nhân sinh làm sao mà định nghĩa
Còn lòng người ai lấy thước mà đo ?
(Ta đã khác)
Tiếc hối hay trách móc đây? Nào ai biết… vì người thơ tình nguyện “đã khác”.
Nếu không khác mới là lạ, bởi:
Ta đã khác, tóc xanh nay chớm bạc
Thân hao gầy ngơ ngẫn giữa nhân gian
Mắt mờ tỏ tâm tư chừng quên lãng
Và hồn thơ lạc mất dấu thiên đường
(Ta đã khác)
Qua câu chữ, Hòa Nguyễn hơi bị… thiếu tự tin vì ngần ngại “ngoại hình già”. Đang tuổi vừa nghỉ hưu, sắc diện anh còn “thịnh” lắm, thân còn cường tráng, tay chân săn chắc, toàn thân lắc lư chắc dẻo! Ai bảo anh già …
Từ U70, trở lại tuổi anh, nếu có cơ hội tôi chắc lả lướt hơn, cam đoan… tương tư sẽ đong đầy cùng thi phú. Tuổi U60, với tôi …vẫn ấp đầy sinh lực và lềnh bềnh tinh lực! Anh không còn trẻ, nhưng anh còn khỏe – Anh không còn son , nhưng anh còn ngon! Tâm niệm vậy đi …
Tại sao cứ mang cái áo già – dù già thiệt, già khằn, già khú đế đi nữa – cứ ru mình vào thế giới hình hài nhăn nhúm, hẽm vực chân chim dọc ngang da thịt rồi tự chán, sợ hồn thơ lạc dấu thiên đường?!
Ngày xưa, Trung học Kiến Tường đã xuất hiện “đạo sĩ” Uông Văn Đính với áo dài tóc cột. Hiện tượng thời trang lạ, cũng hiểu được, bởi anh coi Kiến Tường như nơi chốn ẩn thân, chưng diện với ai, điệu đà với ai. Một cách “xuất thế” kiểu Lão Tử vậy thô ! Có người coi đó là lập dị…. Có người thấy dạng rồi đồng hóa thầy là Đạo Sĩ – nhất là lúc Thầy kéo đệ tử diễu hành từ Trường vào Núi Đất rao giảng…
Cũng chẳng ai châm chọc ông thầy. Tùy ý thích mỗi người ở cái xứ đêm về hỏa châu rơi, đạn pháo hà rầm, nếu không nói là “chốn vùng sâu vùng xa đồng chua nước mặn”…
Sau 1975, hiện tượng thời trang “Uông Văn Đính” mất hút… Anh em cố tìm tung tích vẫn bặt vô âm tín.
Thay vào đó, “đạo sĩ Trung học Kiến Tường” thỉnh thoảng giáng sinh đâu đó… trên trang Web THKT!
Qua phong thái từ tốn, tỉ mỉ, cẩn trọng. Thầy Xuân Kỳ lấy hoa mai sấy khô làm “Trà Mai” – theo thầy trà này uống rất tốt cho sức khỏe – Từ đó thầy yêu nhất Hoa Mai.
Thầy trò THKT tôn vinh thầy như một “đạo sĩ trà Mai”, tạo hứng cho Hòa Nguyễn bùng phát hứng thơ :
Không phải kẻ phàm phu
Ta hái trăm hoa nở
Đặt đầy trong cái rổ
Hương hoa đang lan xa,
Không là phường tục tử
Ta yêu cánh hoa nhỏ,
Những đóa hoa rực rỡ
Sắc hương luôn đậm đà.
Đóa hoa mai nở muộn
Vẫn đầm thắm nét duyên
Lung linh trong nắng ấm
Sắc Xuân còn tơ vương
…
Dáng hoa của nàng Xuân
Tinh hoa cho thi nhân
Hương hoa cho đạo sĩ
Tâm hoa của thánh nhân
(Đạo sĩ thưởng hoa)
Riêng Hòa Nguyễn, đôi khi cũng nhập vai “đạo sĩ”
Sáng sớm lên tầng cao
Ngắm bầu trời đầy sao
Quên một thời mơ mộng
Cung bậc xa xưa nào
…
Hít sâu cho đến chân
Thở ra tận kẽ tóc
Cho mặt trời lên dần
Trái tim tăng nhịp đập
…
Buổi sáng trên xa lộ
Có khi nơi góc phố
Nhâm nhi ly cà phê
Ngày vui đang đâu đó
Còn lâu ta mới chịu
Đứng bên lề cuộc đời
Ngắm dòng người xuôi ngược
Bỏ qua mọi cuộc chơi
…..
(Một ngày của đạo sĩ)
“Đạo sĩ” Hòa Nguyễn nào đâu yếm thế. Vì “Còn lâu ta mới chịu
Đứng bên lề cuộc đời”
Anh yêu đời như “đạo sĩ trà” yêu Mai, như Kiến Đen thả trôi về “dòng sông ngọc”, Bùi Lão mê bài ca tuyết trắng, thiền sư họ Đỗ tận Cali yêu “dòng nước biếc”, Hữu Thành ngâm nga “áo nàng vàng anh về yêu Vạn Thọ”, Lê Công Phúc chạnh lòng với “vóc liễu Bình Dương”, Nguyễn Nh Seattle chếnh choáng hơi men ngâm nga “em một bên và rượu một bên”, Ngô Bảo Toàn ngong ngóng nàng răng khểnh, người đẹp Sà-rông … để thấy đời còn nở hoa và ngoài kia hồng lắm những mùa xuân.
Nhắc đến Lão Trang Thiền sư, tại hạ khoái nhất bài thơ Tê Hát Ka Tê có mấy câu như sau:
Tại hạ kiến thợ
Trọ học KiếnTuờng
Tối hôm không trăng
Tiết hè khó thở
Tui ho không tắt
Tuởng họ không thấy
Tui hứng khỏa thân
Truởng hộ khu thấy
Truởng hộ kêu “Trời!” (Tê Hát Ka Tê)
Hòa Nguyễn không biết có gật gù khi đọc mấy vần thơ nắn nót công phu trên của Ngài Cali …
Dù bao ngọt đắng đã từng
Hương từ đáy cốc bỗng dưng dạt dào
Tình xưa theo giấc chiêm
Người xưa,sương khói chìm vào hư vô
Tim ta có lúc dật dờ
Nửa sa địa ngục, nửa vô thiên đàng
Tạm quên đi chuyện nhân gian
Toàn thân bỗng chốc hòa tan vào trà .
(Trà đạo)
Hóa ra đạo sĩ cũng có Tình xưa, người xưa, từng sa địa ngục à há!
…
Lắng tiếng chim ca trong khóm cây
Nhớ hương tràm cũ thoáng đâu đây
Học trò áo trắng chiều tan lớp
Cổng khép, trường im, hoa lá bay !
(An nhiên)
Nhớ trò hay nhớ cô, nào ai biết được …
…
Nghĩa cũ một đời ta chắt chiu
Dẫu qua bao nắng sớm mưa chiều
Nắng lên gió cuốn đường bụi đỏ
Thu đến mưa tràn nỗi hắt hiu
Ký ức chưa phai hươnng tràm thoảng
Người xa xăm quá giấc mơ phai
Gởi người tri kỷ nơi phương ấy
Mơ ước một ngày tay ấm tay !
…
Dáng ai áo trắng in đường vắng
Ký ức còn nguyên nỗi khát khao
(Trăn trở)
Với Mẹ, Hòa Nguyễn là người con hiếu thảo. Thật xúc động qua dòng thơ của anh
Con ngắm mẹ ngồi cầu kinh lặng lẽ
Hiểu vô thường trong nhịp thở , khói hương bay
90 năm đời mẹ vụt qua tay
Đèn dầu cạn,
Xin đừng cơn gió nhẹ !
(Mẹ bây giờ)
…Nhưng 3 năm sau, cơn gió nhẹ vừa thoáng qua… trong những ngày đông lạnh 2014. Ôi buồn sao đời người Sinh – Lão – Bệnh – Tử !
Cạnh những bài thơ đồng hành cùng Tản mạn , Hòa Nguyễn còn viết:
Mẹ – Mưa tháng bảy – Chúc Xuân – Chúc Tết – Hội hoa Đà Lạt – Phù Du
– Đạo sĩ xuống phố – Tống tiễn năm 2013 – Tự thuật tuổi 63 – Hạ nhớ – Bỡn thầy Bùi trung Tính – Lái xe đi dạy – Sắp thêm tuổi – Có một chùm hoa vô ưu – Hồi đáp bạn Hoa phong Trần – Xuân sang – Bốn mùa thương nhớ.
Phần lớn những bài viết gắn bó với trường Trung học Kiến Tường, nơi anh trưởng thành trong tình thân thương ” ( LỜI NGÕ của Hòa Nguyễn)
BÙI TRUNG TÍNH
(TP.HCM 28-12-2014)
—-
(*) Hòa Nguyễn là bút danh của thầy Nguyễn Văn Hòa